Cách xử lý vết thương trong trường hợp khẩn cấp

        Trong quá trình lao động, đặc biệt với các ngành nghề đặc thù nguy hiểm như thợ mài, thợ rèn, thợ hàn, v.v...  khó có thể tránh khỏi những xây xát hay tác động nào đó dẫn đến vết thương trên da. Dù là lớn hay nhỏ thì khi cơ thể xuất hiện tổn thương đều khiến bạn có cảm giác đau và nếu không cẩn thận còn dẫn đến ung mủ, nhiễm trùng. Bài viết dưới đây, chúng tôi xin chia sẻ những kiến thức cơ bản nhất để bạn có thể xử lý khi vô tình gặp phải trường hợp này trong cuộc sống.

Vết thương là gì?

        Vết thương là dạng thương tổn khi da bị rách, cắt hoặc đâm thủng (vết thương hở) hoặc bị tác động bởi một lực gây ra chấn thương (vết thương đóng). Trong bệnh lý, nó được xem là vết thương mạnh gây tổn hại lớp biểu bì da. Đối với các vết thương hở, tỉ lệ nguy cơ nhiễm khuẩn thường rất cao. Chính vì vậy, để giúp vết thương hở mau lành cần phối hợp đảm bảo cách xử lý vết thương hở chính xác và bổ sung dinh dưỡng giúp tái tạo tế bào mới.Do đó cần thêm xử lý nhanh để tranh nhiễm khuẩn.

Cách xử lý khi da bị rách, cắt gây chảy máu

        Khi bạn hoặc người khác gặp vết rách, cắt hoặc bị vật nhọn đâm xuyên da dẫn đến chảy máu, bạn cần thực hiện nhanh chóng các phương pháp dưới đây để xử lý tổn thương như sau: 

Cầm máu

        Trước tiên, bạn nên ưu tiên việc đè chặt vị trí bị rách bằng miếng băng hay bông gòn. Trong trường hợp bạn không có dụng cụ sơ cứu thì có thể dùng hai ngón tay (vết rách nhỏ, lượng máu chảy ít) hay một miếng vải sạch (vết rách lớn, máu chảy nhiều) rồi ấn thật mạnh từ trên xuống để máu ngừng chảy. 

        Nếu trường hợp tổn thương ngay vị trí động mạch chính thì bạn cần phải sử dụng một sợi dây mềm hay băng vải cột một vòng quanh vết thương, dùng một que nhỏ xỏ xuyên qua rồi vặn nhiều vòng để sợi dây siết chặt vùng phía trên và ép động mạch nhỏ lại để máu ngừng chảy nhanh chóng. Đồng thời gấp rút đưa người bệnh đến cơ thể y tế để xử lý vì không được buộc chặt động mạch quá lâu khiến máu không đến được cơ quan bên dưới, dẫn đến hoại tử, tàn phế. 

Rửa sạch 

        Sau khi máu đã được cầm, bạn cần phải tiến hành bước tiếp theo là làm sạch vết rách, đồng thời kiểm tra, lấy các dị vật ra khỏi vùng bị tổn thương để hạn chế khả năng nhiễm trùng và hoạt động thực bào. Bước này sẽ giúp giảm bớt triệu chứng đau, nhức tại vị trí bị cắt, rách đồng thời hạn chế được vấn đề để lại sẹo sau khi lành. 

        Tốt nhất bạn nên rửa bằng nước muối sinh lý (ưu tiên) hoặc thuốc đỏ để sát trùng và có thể loại bỏ được bụi bẩn ở sâu bên trong sau đó dùng kẹp nhíp nhẹ nhàng lấy dị vật ra khỏi vết thương. Trường hợp vật quá lớn hay vết rách rộng, sâu thì nên đến ngay cơ sở y tế để xử lý, bạn không nên tự ý can thiệp vì có thể khiến cho tình trạng tổn thương trở nên nghiêm trọng hơn và gây đau đớn cho người bị thương. 

Băng bó 

        Sau khi bạn đã tiến hành xong các bước nói trên thì có thể sử dụng một chiếc khăn mềm, nhẹ nhàng lâu khô vị trí bị rách và vùng xung quanh. Cuối cùng, bạn có thể sử dụng bông, gạc để băng bó, phủ kín khu vực tổn thương tối đa 24 giờ rồi tháo ra, rửa sạch và thay băng mới. Bạn cần chú ý tránh gây áp lực hay vận động quá mạnh có thể khiến vết rách chảy máu lại và lâu lành. 

Cách xử lý vết thương đóng (chấn thương)

        Vết thương đóng hay còn được gọi là chấn thương, là tình trạng cơ thể bị tổn thương khi chịu tác động bởi một lực mạnh từ bên ngoài như té ngã, va đập, sự cố khi chơi thể thao, vận động, luyện tập,... gây ra dẫn đến gãy xương, căng cơ, bong gân hoặc chấn thương phần mềm,... Nếu bạn gặp tổn thương ở dạng này thì cần phải tiến hành sơ cứu ban đầu theo các bước như sau: 

▶      Ngưng tất cả các hoạt động vận động của cơ thể như chạy, nhảy, đi lại,... để đảm bảo không bị thương nghiêm trọng hơn và giảm bớt cơn đau. 

▶      Chườm đá lạnh xung quanh vùng bị chấn thương  nhằm mục đích hạn chế lượng máu cung cấp đến vị trí bị tác động, giảm tình trạng sưng và đau tạm thời. 

▶      Gác vị trí bị tổn thương lên cao hơn tim để máu có thể chảy ngược về tim trở lại, hạn chế lượng máu tưới đến vết thương, nhằm cầm máu, giảm đau cho người gặp nạn. 

▶      Dùng nẹp y tế chuyên dụng để băng bó và cố định vùng bị chấn thương để tránh các tác động trong quá trình vận chuyển người bị thương đến cơ sở y tế. 

Một số lưu ý khác

        Nếu bạn bị vết thương hở, nhất là tại các vị trí dễ nhìn thấy thì nên chú ý một số vấn đề sau: 

▶      Cần tránh sử dụng một số loại thực phẩm như các loại thức ăn chế biến từ nếp, thịt gà,... vì có thể gây mưng mủ, đau nhức và khiến vùng bị tổn thương lâu lành. 

▶      Để tránh để lại sẹo lồi gây ảnh hưởng đến thẩm mỹ thì bạn cũng nên kiêng thịt bò, trứng, hải sản,...

▶      Chỉ nên sử dụng oxy già để rửa vết thương mới để loại hết bụi bẩn, không nên dùng sau khi đã xử lý xong các bước sơ cứu ban đầu vì có thể khiến vùng bị tổn thương kích thích và ăn mòn liên tục dẫn đến khó hồi phục.    

▶      Khi các tổn thương có dấu hiệu hồi phục và đóng vảy có thể khiến bạn có cảm giác ngứa ran nhưng bạn không được gãi hay cạo lớp vảy để tránh để lại sẹo, nám da hoặc vết trầy xước. 

Đối với các vết thương đóng thì bạn cần tránh một số điều sau: 

▶      Không bôi dầu nóng, dầu gió ngay sau khi cơ thể chịu tác động vì sẽ dẫn đến máu nuôi tưới đến tổn thương nhiều hơn, gây đau nhức và tình trạng có thể diễn biến xấu đi. Hơn nữa, việc cố vận động trong vòng 72 giờ đầu sau khi bị tác động  có thể khiến tổn thương lan rộng và nghiêm trọng hơn.

▶      Không thoa rượu, cồn hay các phương pháp dân gian không chính thống cũng như massage xung quanh vùng bị thương.